Định hình tương lai: Ươm mầm những nhà sáng tạo liên ngành tiên phong trong lĩnh vực Công nghệ và Nghệ thuật
Từ khóa: Giáo dục ứng dụng ArtTech, Công nghệ Nghệ thuật (ArtTech), phát triển bền vững, ATF24.
Nằm trong khuôn khổ chuỗi ArtTech Fusion 2024 (ATF24) của Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH), phiên tham luận chính “Design Futures: Fostering Transdisciplinary Innovators in Art and Technology” xoay quanh những xu hướng sáng tạo mới, khuyến khích sự kết nối đa ngành để giúp các thế hệ nhà sáng tạo tương lai bảo tồn và phát triển di sản văn hóa bền vững trong kỷ nguyên số.
Phiên tham luận chính “Design Futures: Fostering Transdisciplinary Innovators in Art and Technology” (Định hình tương lai: Ươm mầm những nhà sáng tạo liên ngành tiên phong trong lĩnh vực Công nghệ Nghệ thuật) có sự tham dự của diễn giả chia sẻ là GS. Zhiyong Fu từ Đại học Thanh Hoa, Trung Quốc. Ông là chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực thiết kế tương tác và đổi mới sáng tạo. Tập trung vào sự giao thoa giữa nghệ thuật và công nghệ, GS. Zhiyong Fu đã giới thiệu những ứng dụng công nghệ tiên tiến trong bảo tồn di sản văn hóa Trung Quốc cũng như những cách thức thúc đẩy sự phát triển của các nhà sáng tạo liên quan đến lĩnh vực này.
Toàn cảnh phiên tham luận chính tại Hội trường UEH-B1.302
Ươm mầm các nhà sáng tạo liên ngành trong lĩnh vực ArtTech (Công nghệ Nghệ Thuật)
Tại phiên tham luận, Giáo sư Zhiyong Fu đã chia sẻ tầm quan trọng của việc phát triển các nhân tài liên ngành liên quan đến sự giao thoa giữa nghệ thuật và công nghệ, đặc biệt là trong bối cảnh công nghệ và toàn cầu hóa phát triển mạnh mẽ. Theo Giáo sư, để đối phó với các thách thức phức tạp trong tương lai, hệ thống giáo dục cần có cách tiếp cận đa ngành, kết hợp các yếu tố nghệ thuật và công nghệ nhằm khuyến khích tư duy sáng tạo. Nội dung chia sẻ của Giáo sư xoay quanh 03 nội dung:
(1) Xây dựng hệ thống giáo dục Công nghệ Nghệ thuật đa ngành, bền vững: Giáo sư nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thiết lập một hệ thống giáo dục đầy đủ, toàn diện nhằm cung cấp nền tảng vững chắc cho sinh viên trong việc tiếp cận và ứng dụng kiến thức, kỹ năng vào cả hai lĩnh vực nghệ thuật và công nghệ. Mục tiêu then chốt là tạo điều kiện thuận lợi để sinh viên có thể phát triển tư duy mở và đổi mới sáng tạo, kích thích khả năng sáng tạo trong các dự án thực tiễn. Điều này đòi hỏi sự đầu tư đúng mực về cơ sở vật chất cũng như đội ngũ giảng viên có chuyên môn cao trong việc truyền cảm hứng và định hướng sinh viên.
Mô hình ứng dụng Nghệ thuật và Công nghệ vào giáo dục
(2) Tích hợp thực hành “Maker” vào chương trình đào tạo: Bên cạnh kiến thức lý thuyết, việc tích hợp các hoạt động thực hành như Hackathon và các cuộc thi sáng tạo sẽ giúp sinh viên có những trải nghiệm thực tế, qua đó nâng cao khả năng ứng dụng và sáng tạo trong môi trường đa ngành. Các sân chơi này không chỉ là nơi sinh viên thể hiện tài năng mà còn là cơ hội để họ tiếp xúc với các vấn đề thực tiễn, rèn luyện tư duy phản biện và khả năng làm việc nhóm hiệu quả. Thông qua việc tham gia vào các hoạt động thực hành như vậy, sinh viên sẽ được trải nghiệm môi trường làm việc chân thực với những thử thách và áp lực tương tự như trong thực tế. Điều này sẽ giúp họ nâng cao khả năng đối mặt và giải quyết vấn đề một cách linh hoạt, sáng tạo. Đây cũng là cơ hội để sinh viên rèn luyện các kỹ năng quản lý thời gian, khả năng làm việc nhóm và giao tiếp hiệu quả – những kỹ năng cần thiết để thành công trong môi trường làm việc liên ngành.
Mô hình nguyên tắc kết nối cộng đồng Maker
(3) Kết hợp giữa nghiên cứu các chủ đề xu hướng của tương lai và tư duy thiết kế để thúc đẩy hướng đi liên ngành, bền vững: Giáo sư nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khuyến khích sinh viên nghiên cứu các xu hướng tương lai và vận dụng tư duy thiết kế vào việc giải quyết các vấn đề xã hội. Điều này sẽ giúp sinh viên tư duy chiến lược, hình dung rõ nét về tương lai, đồng thời ứng dụng tư duy thiết kế sáng tạo để đề xuất các giải pháp đột phá. Sự kết hợp giữa tri thức về xu hướng tương lai và năng lực thiết kế sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng sự nghiệp chuyên nghiệp liên ngành cho sinh viên.
Mô hình thúc đẩy nhà sáng tạo liên ngành
Với những chia sẻ xoay quanh ba trọng tâm này, Giáo sư Zhiyong Fu đã vạch ra một tầm nhìn sâu sắc và toàn diện về việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của xã hội hiện đại. Những đóng góp của Giáo sư không chỉ mang tính lý thuyết mà còn có tính thực tiễn cao, với mục tiêu cuối cùng là hình thành các chuyên gia liên ngành sáng tạo, năng động và có khả năng giải quyết các thách thức trong tương lai.
Giáo sư Zhiyong Fu chia sẻ về hướng phát triển giáo dục đối với lĩnh vực ArtTech
Vai trò của lĩnh vực ArtTech trong bối cảnh hiện nay và trong tương lai
Để người nghe hình dung rõ nét về xu hướng phát triển lĩnh vực ArtTech, vai trò của lĩnh vực này đối với cuộc sống mỗi người, Giáo sư Zhiyong Fu đã trình bày tầm quan trọng của việc tích hợp nghệ thuật và công nghệ qua các ví dụ về những tình huống, ví dụ thực tế điển hình. Với tầm ảnh hưởng lớn trong cộng đồng nghệ thuật và công nghệ tại Trung Quốc và trên toàn thế giới, Giáo sư Zhiyong Fu đã chia sẻ những kinh nghiệm quý báu và những cách tiếp cận đột phá trong việc kết hợp nghệ thuật và công nghệ để tạo ra những giá trị mới, làm phong phú thêm trải nghiệm văn hóa cho con người.
Các dự án như Qingming Shanghe Tu 3.0 và Digital Dunhuang là minh chứng rõ ràng về việc ứng dụng công nghệ tiên tiến như thực tế ảo (VR), trí tuệ nhân tạo (AI), và mô hình 3D vào việc bảo tồn và quảng bá di sản văn hóa, giúp tiếp cận tới khán giả toàn cầu. Những dự án này đã thành công trong việc kết hợp hài hòa giữa các công nghệ hiện đại với những di sản văn hóa lâu đời, tạo ra những trải nghiệm tương tác mới mẻ và sâu sắc hơn cho công chúng. Qua đó, công chúng có thể hiểu và trân trọng những giá trị văn hóa một cách trực quan và sinh động hơn bao giờ hết.
Dự án như Qingming Shanghe Tu 3.0 và Digital Dunhuang
Ngoài ra, nền tảng sáng tạo kỹ thuật số như Whale Exploration của Ant Group cho phép người dùng trải nghiệm và sở hữu các vật phẩm số, khẳng định vai trò của công nghệ số trong việc phát triển và bảo tồn văn hóa. Những nền tảng số như vậy đã mở ra những cơ hội mới trong việc lan tỏa và chia sẻ văn hóa với cộng đồng toàn cầu, đồng thời tạo ra những hình thức sở hữu và trải nghiệm văn hóa mới, phù hợp với xu hướng công nghệ số hóa hiện nay.
Nền tảng sáng tạo kỹ thuật số như Whale Exploration
Bên cạnh đó, Giáo sư giới thiệu đến mọi người về dự án “Bali Travel Guide 2050” – một tác phẩm sáng tạo độc đáo giúp hình dung tương lai ngành du lịch tại Bali (Indonesia) vào năm 2050. Tác phẩm này thể hiện tầm nhìn tiên phong về cách thức mà công nghệ có thể tác động đến trải nghiệm du lịch trong tương lai. Bằng cách kết hợp giữa không gian ảo và thực tế, tác phẩm giúp người dùng khám phá Bali qua các yếu tố mới mẻ như du lịch văn hóa meta-universe và hướng dẫn viên ảo, từ đó tạo nên một trải nghiệm độc đáo, không giới hạn. Những ý tưởng táo bạo như “nhà hàng không gian”, “cây cối từ ngoài vũ trụ”, và “thú cưng điện tử” cho thấy tiềm năng vô hạn của việc sử dụng công nghệ để tái hiện và mở rộng không gian văn hóa theo những cách chưa từng có.
Dự án “Bali Travel Guide 2050” ứng dụng metaverse cho ngành du lịch
Qua các ví dụ này, Giáo sư Zhiyong Fu đã làm nổi bật vai trò đặc biệt quan trọng của công nghệ số và thiết kế tương lai trong việc mở rộng khả năng sáng tạo, từ đó tạo ra giá trị bền vững cho xã hội và thúc đẩy sự phát triển của văn hóa, nghệ thuật. Những công nghệ mới như thực tế ảo, trí tuệ nhân tạo, và các nền tảng số không chỉ đơn thuần là những công cụ mà còn là những phương tiện sáng tạo, giúp mở rộng giới hạn của trí tưởng tượng con người. Chúng ta có thể bảo tồn và lan tỏa di sản văn hóa một cách hiệu quả hơn, đồng thời tạo ra những trải nghiệm mới lạ, độc đáo và thu hút đối với công chúng trên toàn thế giới.
Diễn giả và người tham gia chụp hình lưu niệm cuối chương trình
Những chia sẻ của Giáo sư Zhiyong Fu rất hữu ích và mang tính thực tiễn cao trong việc phát triển một hệ thống giáo dục liên ngành bền vững. Các tình huống thực tế sinh động về vai trò không thể phủ nhận của công nghệ trong việc sáng tạo và bảo tồn văn hóa đã vạch ra một nền tảng vững chắc để đào tạo thế hệ tương lai. Sự kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật và công nghệ trong giáo dục không chỉ giúp sinh viên tiếp cận được kiến thức đa dạng mà còn mở rộng khả năng ứng dụng thực tiễn của họ, để từ đó sẵn sàng đối mặt với các thách thức toàn cầu trong tương lai.
Theo đó, để phát triển đội ngũ nhân lực chất lượng cao đáp ứng nhu cầu của xã hội hiện đại, cần có một lộ trình giáo dục sáng tạo và linh hoạt. Việc xây dựng các chương trình đào tạo liên ngành, tích hợp đồng thời các yếu tố nghệ thuật và công nghệ sẽ tạo nên sức mạnh nội tại to lớn, giúp sinh viên phát triển tư duy đổi mới và tinh thần sáng tạo không ngừng. Đây chính là những phẩm chất thiết yếu để có thể làm chủ các công nghệ mới, ứng dụng chúng một cách linh hoạt vào việc giải quyết các vấn đề xã hội đa chiều.
Hơn nữa, khi sinh viên được tiếp xúc với những môi trường học tập thực tiễn như các dự án sáng tạo, cuộc thi Hackathon và hoạt động nghiên cứu xu hướng tương lai, họ sẽ có cơ hội trau dồi các kỹ năng mềm quan trọng như khả năng phản biện, làm việc nhóm hiệu quả và tư duy chiến lược. Đây chính là những kỹ năng then chốt để thành công trong môi trường làm việc liên ngành đầy thách thức ngày nay.
Bằng cách tiếp thu tinh hoa từ cả hai lĩnh vực nghệ thuật và công nghệ, sinh viên có thể phát triển năng lực sáng tạo, tư duy phản biện và khả năng lãnh đạo để trở thành những chuyên gia liên ngành tài năng, sẵn sàng dẫn dắt cuộc cách mạng công nghệ trong tương lai. Đây không chỉ là một lộ trình đào tạo mà còn là kim chỉ nam để hình thành các nhà lãnh đạo vững vàng, có khả năng khơi nguồn cảm hứng và tạo ra những đột phá mới trong việc giải quyết các thách thức toàn cầu phức tạp.
ATF24 – Nền tảng góp phần định hướng tương lai cho thế hệ trẻ sáng tạo hướng đến bền vững |
Tác giả: ThS. Dương Thị Thuỳ Trang; Nguyễn Thị Minh Hiền – Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh
Đây là bài viết nằm trong Chuỗi bài lan tỏa nghiên cứu và kiến thức ứng dụng từ UEH với thông điệp “Research Contribution For All – Nghiên Cứu Vì Cộng Đồng”, UEH trân trọng kính mời Quý độc giả cùng đón xem bản tin UEH Research Insights tiếp theo.
Tin, ảnh: Tác giả, Ban Truyền thông và Phát triển đối tác UEH
Giọng đọc: Thanh Kiều
